مفهوم‌شناسی شعر و مصداق‌های آن

نویسندگان

  • مرتضی براتی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز
  • نصرالله امامی استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده مقاله:

تلاش‌ها برای یافتن تعریفی در باب شعر، دیرگاهی است که ذهن بسیاری از ادیبان را به خود مشغول داشته است. اگرچه همۀ مردم، هستی شعر را باور دارند، امّا در بیان چیستی آن، هم‌باور نیستند. تنوّع تعریف‌ها دربارۀ شعر سبب شده است تا برخی از ادیبان اساساً شعر را تعریف‌ناپذیر بدانند؛ زیرا هنوز تعریفی که مورد پذیرش همگان باشد، وجود ندارد. همیشه شعرهایی بوده‌اند که حصار تعریف‌های موجود را شکسته و با معیارهای سنتی در تعریف شعر همخوانی نداشته‌اند. با تأمل و درنگی در تعریف‌های مطرح‌شده می‌توان شعر را «ایجاد شگفتی در زبان و به‌وسیلۀ زبان» دانست. هرگونه شگفتی‌ای که شاعر در زبان ایجاد می‌کند، شعر است. شاعر هم با بیان عاطفه، تخیّل و تصویرگری و هم به مدد توان موسیقایی واژه‌ها و در کنار آن‌ها به مدد اندیشه‌های ژرف و عمیق، در حوزۀ زبان شگفتی می‌آفریند و خواننده را نیز در این امر سهیم می‌کند. بدین ترتیب دریافته می‌شود که شعر برای آگاهی‌رسانی نیست، بلکه در پی تأثیرگذاری و ایجاد اعجاب و شگفتی هنری است. این موضوع بدان سبب که یکی از واقعیت‌های انکارناپذیر در قلمرو شعر است، موجب شده تا تعاریف ادیبان شرق و غرب در مفهوم‌شناسی شعر به وجه اشتراک آشکاری برسند؛ چنان‌که گویی رازگونگی و ملهم بودن شعر برای همۀ آن‌ها حقیقتی پذیرفته‌شده تلقی می‌گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل و بررسی مصداقهای واژه¬ی فتوت

بدون­شک معنای هر واژه­ای در بستر واقعیت و فرهنگ زمان خود مشخص می­شود و پویایی آن با گذر زمان پیش می­رود. این قاعده ی سیر و تحول در واژه­­ی فتوت نیز صدق می­کند؛ در واقع، فتوت و جوانمردی نمودی از خصوصیات اخلاقی است که محیط سوزان و خشک عرب در وجود بادیه نشینان نهادینه کرده است. نمود اولیه­ی این واژه در شجاعت جلوه­گر می­شود و عربها، فرد شجاع و دلیر را می­ستودند و بزرگ می­شمردند و این امر همانطور که...

متن کامل

تحلیل و بررسی مصداقهای واژه¬ی فتوت

بدون­شک معنای هر واژه­ای در بستر واقعیت و فرهنگ زمان خود مشخص می­شود و پویایی آن با گذر زمان پیش می­رود. این قاعده ی سیر و تحول در واژه­­ی فتوت نیز صدق می­کند؛ در واقع، فتوت و جوانمردی نمودی از خصوصیات اخلاقی است که محیط سوزان و خشک عرب در وجود بادیه نشینان نهادینه کرده است. نمود اولیه­ی این واژه در شجاعت جلوه­گر می­شود و عربها، فرد شجاع و دلیر را می­ستودند و بزرگ می­شمردند و این امر همانطور که...

متن کامل

تحلیل و بررسی مصداقهای واژه ی فتوت

بدون­شک معنای هر واژه­ای در بستر واقعیت و فرهنگ زمان خود مشخص می­شود و پویایی آن با گذر زمان پیش می­رود. این قاعده ی سیر و تحول در واژه­­ی فتوت نیز صدق می­کند؛ در واقع، فتوت و جوانمردی نمودی از خصوصیات اخلاقی است که محیط سوزان و خشک عرب در وجود بادیه نشینان نهادینه کرده است. نمود اولیه­ی این واژه در شجاعت جلوه­گر می­شود و عربها، فرد شجاع و دلیر را می­ستودند و بزرگ می­شمردند و این امر همانطور که...

متن کامل

شعر و نقش آن درجامعه

ازجمله هنرهای بشری تجلی آرمان های او درقالب نظم الفاط می باشد. این هنر دیرپا و کهن از عهده هر فرد و شخصی برآورده نیست بلکه موهبتی است الهی که افراد معدودی ازآن برخوردار می باشند. درگذشته دیر به عنوان بهترین یا تنها وسیله تبلیغاتی افراد وگروهها و حکام وتجار به کار گرفته شده وشاعر مانند عکاس طبق درخواست ها‘ ایده داعیان رادر قالب الفاظ منعکس می کرده است. برخی طالب هجو افراد بودند وبرخی خواهان تشبی...

متن کامل

تمثیل و کارکرد آن در شعر درمانی

در هنر درمانی، کلامی­ساختنِ هر چیزِ غیرِ کلامی یا هوشیارسازی آن­چه ناهوشیار است یکی از جالب­ترین و بدیع­ترین فعالیت­های هنر درمان­گر محسوب می­شود. شعر درمانی، یکی از جنبه­های هنر درمانی است. هر گاه کاربرد توصیفی و قاعده­مندی علمی پدیده­ها مدِّ نظر باشد از زبان توصیفی، و زمانی که نگرش نمادین پدیده­ها مورد نظر قرار می­گیرد، از زبان تمثیلی استفاده می­شود. بهترین زبانی که می­تواند معارف عقلی و مفاهیم مع...

متن کامل

شعر و منشأی آن در ادبیات جهان

برای شناخت کیفیّت حالات نفسانی شاعر و فضای ذهن و خیال او، بحث دربارة منشأی پیدایش شعر، نکتة جالب و قابل اهمیّتی است. اعتقاد به این نکته که هر هنری، آبشخور و محلّ تغذیة خاصّ خود را داشته، از اندیشه‌های بنیادین در حوزة مباحث هنری در غرب و شرق بوده است. تحلیل مضامین آفرینش‌های هنری در ساختار فکری شاعران و ارتباط‌دادن آن با دنیای بیرون، درگرو شناخت فضایی است که شاعر در آن فضا تحت تأثیر عوامل مختلف به د...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 1

صفحات  103- 122

تاریخ انتشار 2014-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023